سرا و کاروانسرا (خان) شمار کاروانسراها و وسعت آنها در میان بازار یا در وسط شهر دلالت بر اهمیت اقتصادی و داد و ستد بین المللی شهر داشته است.سراها همانند پاساژهای امروزی بر ظرفیت تجاری راسته ها می افزایند.

سرای نصیری در بازار بزرگ زنجان و در قسمت بازار بالا قرار گرفته است.این سرا در راسته امامزاده و در شرق سرای قجر رضا واقع گردیده است.سرای نصیری امروزه کاملا تخریب و نوسازی شده و تغییر کاربری داده است.

سرای روغنی یکی از چندین سراهای بازار زنجان است. سرای روغنی در جنوب سرای دخان واقع شده است. ورودی سرای روغنی در غرب بنا و به خیابان سعدی جنوبی باز می شود.که در دو طرف آن حجره و اطاق های در دو طبقه ایجاد شده است

سرای روغنی یکی از چندین سراهای بازار زنجان است. سرای روغنی در جنوب سرای دخان واقع شده است. ورودی سرای روغنی در غرب بنا و به خیابان سعدی جنوبی باز می شود.که در دو طرف آن حجره و اطاق های در دو طبقه ایجاد شده است

سرای نهالی (رسولی) در بازار بزرگ زنجان و در قسمت بازار پایین قرار گرفته است. در غرب سرای نهالی (رسولی) سرای سید فتح الله در بازار پایین واقع شده است.

سرای گلشن در جبهه جنوبی راسته بازار پایین زنجان قرار گرفته است. در ضلع غربی آن مسجد میرزایی قائمی و در ضلع شمالی آن سرای ملک قرار دارد.سرای گلشن، مقابل سرای ملک واقع‌شده و دارای معماری ایرانی زیبا و حجره‌های هم‌شکل و یکسان است.

خانه باغ معين از بنا‌هاي تاريخي شهر زنجان در شمال رودخانه زنجانرود و غرب پل سردار قرار گرفته است . اين باغ مربوط به اواخر دوران قاجار و توسط حاج محسن معين التجار و متمولين شهر زنجان احداث شده است.

مسجد چهل ستون زنجان از مساجد تاریخی این شهر است. این مسجد در بافت بازار بالای زنجان در ضلع جنوب شرقی مسجد جامع زنجان در راسته معروف به راسته‌ی حجت‌الاسلام قرار دارد. این مسجد یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین حوزه‌های علمیه ایران در دوره قاجار بوده و توسط یکی از علمای معروف آن زمان بنام ملا علی قارپوز آبادی ساخته شده است.